actueel
Maakt de provincie verschil?
De Studiegroep Openbaar Bestuur heeft dit voorjaar zijn rapport “Maak Verschil” uitgebracht. Het rapport gaat over de toekomst van het openbaar bestuur, met een hoofdrol voor regio’s. Wat valt er dan nog te doen voor de provincie? Joël Wieme, masterstudent aan het Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Universiteit Utrecht, heeft afstudeeronderzoek gedaan naar deze vraag, met een focus op de regionale economie in de provincie Zuid-Holland. Ard Schilder van Think Public was een van zijn begeleiders.
Zuid-Holland herbergt in het oog springende regionaal-economische clusters, zoals het Rotterdamse havengebied, de ‘Greenports’ in Westland, Drechtsteden, de high tech van de TU Delft en het Bio-based cluster rond Leiden. Deelnemers aan de netwerken rond deze clusters zijn geïnterviewd over de werking van hun cluster en de rol van de provincie Zuid-Holland. Joël heeft daarnaast relevante beleidsnotities en onderzoeksrapporten bestudeerd en de rol van de provincie in een bredere historische en wetenschappelijke context geplaatst.
En? Maakt de provincie verschil? De titel van het afstudeerwerkstuk geeft het korte antwoord: Verschil gemaakt. De provincie Zuid-Holland blijkt in de genoemde casussen en belangrijke en bijna vanzelfsprekende speler, met verschillende rollen. Die zijn vaak niet zo zichtbaar, omdat de provincie in relatieve ‘politieke luwte’ haar werk doet. Dat heeft als voordeel dat lange termijn regionaal-economische opgaven meer aandacht kunnen krijgen. De provincie stuurt daarin met ‘harde instrumenten’, zoals financiering en wettelijke bevoegdheden, en ‘zachte instrumenten’, zoals verbindend vermogen en het op gang brengen en houden van relevante netwerken. Deze combinatie is belangrijk, omdat de effectiviteit van de provincie mede wordt bepaald door de gecombineerde inzet van harde én zachte instrumenten.
De meerwaarde van de rol van de provincie Zuid-Holland is er dus, maar Joël plaatst in zijn afstudeerwerkstuk ook een paar belangrijke kanttekeningen. Zo speelt bij het organiseren en deelnemen aan netwerken de vraag van democratische legitimiteit. Om goed te kunnen deelnemen aan en sturen van netwerken, is verder van belang dat de provincie integraal werkt. In Zuid-Holland is de organisatie geënt op verschillende disciplines, waardoor een integrale aanpak en beoordeling niet vanzelfsprekend is. Als laatste noemt Joël het belang van het inzetten van de ‘zachte instrumenten’, waarmee de provincie haar verbindende rol in netwerken kan vervullen. Deze rol is relatief nieuw, maar zou de provincie met ‘lef’ moeten durven inzetten. Daarin doorontwikkelen maakt dat de provincie steeds overtuigender ‘het verschil’ kan maken.
